Temiz oda ortamlarında, laminar akış için tipik hava hızı aralığı 0.36 ila 0.45 metre/saniye (m/s) arasındadır. Bu aralık, partikül kontaminasyonunu kontrol etmek ve türbülans oluşturmadan en uygun performansı sağlamak için ideal olarak kabul edilir. Yaygın olarak kabul edilen endüstri standardı 0.45 m/s‘dir, çünkü partikülleri uzaklaştırmak ve istikrarlı bir hava akışını sürdürmek arasında iyi bir denge sağlar.

• 0.36 m/s, genellikle enerji tüketiminin öncelikli olduğu, daha az kritik temiz oda ortamlarında kullanılır.
• 0.45 m/s, yarı iletken üretimi, ilaç üretimi ve partikül kontrolünün kritik olduğu diğer hassas operasyonlar için standart hızdır.

Neden 0.45 m/s?

• Partikül Taşınımı ve Uzaklaştırılması: 0.45 m/s hava hızı, havadaki partikülleri sürekli olarak uzaklaştıracak kadar yüksektir ve partiküllerin yüzeylere yerleşmesini engeller. Bu, özellikle ISO Sınıf 5 veya 6 temiz odalarda odanın temizlik sınıfını korumak için kritik öneme sahiptir.
• Türbülansı Minimize Etme: Daha yüksek hızlar türbülansa neden olabilir, bu da laminar akışı bozarak kontaminantları havalandırır. 0.45 m/s hava hızı, türbülans oluşumunu minimuma indirir ve kirleticilerin verimli bir şekilde temiz odadan dışarı atılmasını sağlar.
• ISO ve GMP Standartlarına Uygunluk: ISO Sınıf 5 (veya daha iyi) ve GMP yönergelerine göre çalışan temiz odaların, hava hızının 0.36–0.45 m/s aralığında kalması gerekir. Bu hız aralığı, tutarlı performansı ve düzenleyici standartlara uyumu garanti eder.

Temiz Oda Uygulamaları ve Örnekler

1. Yarı İletken Üretimi
   • 0.45 m/s hava akışı sağlayan FFU’lar, partiküllerin sürekli olarak uzaklaştırılmasını sağlar ve wafer’ları kontaminasyondan korur.
   • Türbülans minimum seviyede tutulur, kritik bileşenler üzerinde partikül birikimi engellenir.
   • Bu hava hızı, temiz oda genelinde laminar akışı korumak için kritiktir ve partiküllerin hassas alanlardan kontrollü bir şekilde uzaklaştırılmasını sağlar.
2. İlaç Temiz Odaları
   • 0.45 m/s hava sağlayan laminar akış kabinleri ve FFU’lar, çalışma alanlarının etrafında steril hava kalkanı oluşturur.
   • Hava hızı, personelden ve ekipmandan kaynaklanan kontaminasyonu önler, daha yüksek ürün güvenliği sağlar ve havadan gelen partiküllerin kontaminasyon riskini azaltır.
3. Biyoteknoloji ve Tıbbi Cihaz Üretimi
   • Laminar akış, partiküllerin kontrollü bir şekilde hareket etmesini sağlayarak, steril kalması gereken tıbbi cihazlardaki kontaminasyon riskini azaltır.
   • 0.45 m/s hava hızı, stabil ve kontrollü bir hava akışı sağlayarak hem ürün kalitesi hem de düzenleyici uyumluluk için kritik öneme sahiptir.

Saatte Hava Değişim Oranı (ACH)

Laminar akış hızı, temiz odadaki hava değişim oranını da etkiler. Örneğin:

• ISO Sınıf 5 temiz odasında, standart ACH yaklaşık 240 ila 600 hava değişimi/saat seviyesindedir. Bu seviyeye ulaşmak için 0.45 m/s hava hızı sağlayan FFU’lar, kirli havanın yerini alacak ve partikülleri odadan uzaklaştıracak kadar temiz hava sağlar.
• Bu hızda çalışan laminar akış üniteleri, HEPA filtrelerden gelen sürekli temiz hava akışı sağlayarak bu hava değişim oranlarına katkıda bulunur.

Enerji Maliyetleri

• 0.45 m/s hava hızı, yüksek temizlik seviyeleri gerektiren temiz oda uygulamaları için endüstri standardıdır, ancak daha düşük hızlar (örn. 0.36 m/s) enerji maliyetlerini azaltmak için tercih edilebilir.
• Hızın düşürülmesi, HEPA filtrelerden geçen hava akışını sağlamak için gereken fan enerjisini azaltır.
• Ancak, hava hızındaki herhangi bir azalma, temiz odanın partikül kontrolü gereksinimlerini karşılayıp karşılayamayacağını dikkatle değerlendirilmelidir.

Teknik Tasarım Etkisi

Laminar akış üniteleri veya FFU gibi temiz oda sistemleri tasarlanırken:

• 0.45 m/s hava hızı, HEPA veya ULPA filtreler üzerindeki basınç düşüşünü doğrudan etkiler. Daha yüksek hızlar, bu direnci aşmak için daha fazla fan gücü gerektirir.
• Magnehelic göstergeleri gibi basınç izleme cihazları, filtrelerin bu hızda gereken parametreler içinde çalıştığını garanti etmek için sıklıkla kurulur.
• FFU’ların ve laminar akış ünitelerinin doğru yerleştirilmesi, hava akışının temiz oda genelinde düzgün bir şekilde hareket etmesini ve partiküllerin birikerek ölü alanlar oluşturmamasını sağlar.
• Ayrıca, temiz odalar ile bitişik alanlar arasındaki basınç farklarının korunmasında, doğru laminar akış hızının sağlanması kritik bir faktördür.